Xâm nhập mặn là một trong những vấn đề lớn ở hạ lưu lưu vực sông Lam trong những năm gần đây và nó có xu hướng trầm trọng hơn trong tương lai do mực nước biển dâng và lưu lượng từ thượng nguồn suy giảm. Trong nghiên cứu này, xâm nhập mặn ở hạ lưu lưu vực sông Lam được mô phỏng cho những kịch bản khác nhau của mực nước biển dâng bằng mô hình MIKE11. Mô hình được xây dựng dựa trên cở sỡ dữ liệu của năm 2010 được chọn làm kịch bản gốc để so sánh với 2 kịch bản nước biển dâng vào năm 2050 và 2100 theo kịch bản phát thải cao (A2) do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố.
Hình 1. Bản đồ xâm nhập mặn lưu vực sông Lam tại thời điểm tháng IV năm 2010
Hình 1 là bản đồ xâm nhập mặn vùng hạ lưu lưu vực sông Lam vào tháng IV năm 2010, các giá trị độ mặn (phần nghìn) trên sông được thể hiện bằng các màu (xem chú giải). Qua đó ta thấy, tại khu vực xã Hưng Nhân, Hưng Nguyên, Nghệ An thì độ mặn trên sông khoảng 1 - 3 phần nghìn , còn tại khu vực xã Yên Hồ, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh thì độ mặn giảm xuống còn 1 - 2 phần nghìn Tuy nhiên, nêu trong điều kiện cực đoan (lưu lượng dòng chảy từ thượng lưu chảy về giảm, kết hợp với triều cường dâng cao) thì độ mặn trên sông Lam sẽ xâm nhập sâu vào lên 1 - 3 phần nghìn tại khu vực Ngã Ba Chợ Tràng.
Hình 2. Bản đồ xâm nhập mặn lưu vực sông Lam theo kịch bản A2_2050 của Bộ TNMT
Hình 2 là bản đồ xâm nhập mặn vùng hạ lưu lưu vực sông Lam theo kịch bản nước biển dâng đến năm 2050 sẽ tăng thêm 25cm, các giá trị độ mặn (phần nghìn) trên sông được thể hiện bằng các màu (xem chú giải). Qua đó ta thấy, tại khu vực xã Hưng Nhân, Hưng Nguyên, Nghệ An thì độ mặn trên sông khoảng 3 - 5 phần nghìn , còn tại khu vực xã Yên Hồ, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh thì độ mặn giảm xuống còn 1 - 3 phần nghìn. Tuy nhiên, nêu trong điều kiện cực đoan (lưu lượng dòng chảy từ thượng lưu chảy về giảm, kết hợp với triều cường dâng cao) thì độ mặn trên sông Lam sẽ xâm nhập sâu vào lên 3 - 5 phần nghìn tại khu vực Ngã Ba Chợ Tràng.
Hình 3. Bản đồ xâm nhập mặn lưu vực sông Lam theo kịch bản A2_2100 của Bộ TNMT
Hình 3 là bản đồ xâm nhập mặn vùng hạ lưu lưu vực sông Lam theo kịch bản nước biển dâng đến năm 2100 sẽ tăng thêm 60cm, các giá trị độ mặn (phần nghìn) trên sông được thể hiện bằng các màu (xem chú giải). Qua đó ta thấy, tại khu vực xã Hưng Nhân, Hưng Nguyên, Nghệ An thì độ mặn trên sông khoảng 8 - 10 phần nghìn , còn tại khu vực xã Yên Hồ, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh thì độ mặn giảm xuống còn 3 - 5 phần nghìn. Tuy nhiên, nêu trong điều kiện cực đoan (lưu lượng dòng chảy từ thượng lưu chảy về giảm, kết hợp với triều cường dâng cao) thì độ mặn trên sông Lam sẽ xâm nhập sâu vào lên 8 - 10 phần nghìn tại khu vực Ngã Ba Chợ Tràng.